Służby policyjne i porządkowe w okupowanej Polsce
„Szacuje się, że w wyniku bezpośrednich działań wojennych oraz dokonywanych mordów śmierć poniosło około 2500–3000 funkcjonariuszy. Ginęli oni przede wszystkim w miejscach pełnienia służby lub w trakcie ewakuacji”. Po zakończeniu działań wojennych do członków przedwojennej Policji Państwowej zastosowano nakaz służby w organizowanej i zarządzanej przez okupanta Policji Polskiej, zwanej również Policją Granatową.
30 października 1939 roku Wyższy Dowódca SS i Policji wydał rozkaz dotyczący powołania miejscowej policji. Na mocy dokumentu do służby zobligowano wszystkich funkcjonariuszy Policji Państwowej przebywających na terenie Generalnego Gubernatorstwa. W przypadku konieczności uzupełnienia stanów posiłkowano się policjantami pochodzenia polskiego wysiedlonymi z terenów wcielonych do III Rzeszy. Właściwie na wszystkich okupowanych terenach Niemcy zdecydowali się odtworzyć państwowe jednostki policyjne w oparciu o przedwojennych funkcjonariuszy. Strategia tworzenia Einhemische Polizei, a więc policji miejscowej, miała głębokie uzasadnienie organizacyjne. Tylko w ten sposób możliwe było wykorzystanie doświadczenia funkcjonariuszy znających teren i ludzi oraz podporządkowanie ich okupantowi poprzez stworzenie hierarchicznie zbudowanej struktury
Policja Polska GG zachowała tą samą strukturę jak przedwojenna Policja Państwowa przy podporządkowaniu niemieckiej Ordnungspolizei (Orpo), a także wykorzystywała przedwojenne budynki i kadry PP. Używała także tych samych granatowych mundurów (stąd popularna wśród miejscowej ludności nazwa Policji Granatowej) pozbawionych oznaczeń narodowościowo-państwowych (w pierwszej kolejności niemiecki okupant nakazał usunąć z czapek służbowych emblematy z polskim orłem, na prawym rękawie munduru pojawiła się opaska Generalgouvernement, a w dalszej kolejności zmieniono guziki mundurowe
z emblematem polskiego orła na niemieckie groszkowe lub gładkie).
Podstawy formalnoprawne funkcjonowania Policji Polskiej dało rozporządzenie H. Franka
z 17 grudnia 1939 roku. Wszystkich przedwojennych funkcjonariuszy, pod groźbą kary śmierci, zobowiązano do zgłoszenia się do placówek i podjęcia służby w nowo formowanych jednostkach będących jednak wymuszoną kontynuacją wcześniej zbudowanej struktury.
19 stycznia 1940 roku Wyższy Dowódca SS i Policji na GG oświadczył: „Tymczasem przeprowadzona została odbudowa polskiej policji i wprowadzenie jej do służby, w związku
z czym można oczekiwać pożytku z jej działalności. Dotychczas policja ta była, że tak powiem samodzielna i z wyjątkiem swych naczelnych władz sprawiała wrażenie instytucji czysto polskiej. Również w jej obrębie powołano urzędy polskie. Ta regulacja została jednak zmieniona. Dowódca Orpo wydał polecenie, aby na czele policji polskiej w dystrykcie stał komendant Orpo. Obecnie także niższe organy polskiej policji zostaną podporządkowane niemieckiemu dowództwu”. Warto przypomnieć, iż przez tą formację w latach 1940-1944 przewinęło się 17-19 tysięcy osób.
Losy funkcjonariuszy Policji Polskiej będące jednym z elementów wystawy pt. „Od Policji Państwowej do Policji”, zostały w dniu dzisiejszym zaprezentowana słuchaczom kursu podstawowego z CSP w Legionowie. Dla odwiedzających szczególnie ciekawe były ekspozycje poświęcone historii Policji Państwowej i dziejom funkcjonariuszy PP w mrocznych czasach II wojny światowej. Kolejnym punktem wizyty była projekcja filmu „Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń” i „Kobiety w Policji”.
Na koniec pobytu w murach BEH-MP KGP, zwiedzający wystawę, zgodnie z tradycją Biura mieli okazję zobaczyć zrekonstruowany gabinet gen. insp. Kordiana Józef Zamorskiego, ostatniego komendanta PP.
Źródło: BEH-MP KGP
