75 rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego
1 sierpnia jest szczególną datą w polskim kalendarzu. Kolejne rocznice wybuchu Powstania Warszawskiego przypominają współcześnie żyjącym o bohaterstwie 50 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej.
Szybkie sukcesy powstańców sprawiły, iż w niektórych oswobodzonych częściach miasta życie wróciło do przedwojennego rytmu. Na ulicach powiewały białoczerwone flagi, panowała podniosła atmosfera, a cywile radość manifestowali normalnym życiem. Spacerowali po ulicach, załatwiali codzienne sprawunki i przysiadali w kawiarniach. Pomimo wyjątkowego klimatu pierwszych dni Powstania Warszawskiego konieczne było zapewnienie ludności bezpieczeństwa, gdyż od 1 sierpnia 1944 r. teren miasta stał się de facto polem walki, przez co został narażony na działanie ludzi, którzy chcieli się wzbogacić na krzywdzie innych. Niestety, niezależnie od czasów, nawet w bardzo trudnych momentach pojawiają się kryminaliści, którzy pomimo szczególnej potrzeby współdziałania społecznego żerują, korzystając z okazji różnychzawieruch ułatwiających grabieże.
Dla zapewnienia ładu społecznego i porządku publicznego działał podczas powstania Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (PKB). Jego zręby, jako instytucji służby policyjnej, powstały wiosną 1941 r. Tworzyli je funkcjonariusze Policji Państwowej, którzy podczas okupacji służyli w Polnische Polizei im Generalgouvernement. Szacuje się, iż podczas Powstania Warszawskiego w PKB pełniło służbę ok 1000 funkcjonariuszy. Do ich zadań należało patrolowanie ulic, legitymowanie osób podejrzanych, pomoc przy organizowaniu kuchni polowych, punktów sanitarnychi prowadzenie ewidencji ludności. Zajmowali się również wyłapywaniem konfidentów oraz ewidencjonowaniem osób rannych i poległych.
Funkcjonariusze PKB stali się faktycznie powstańczą policją. Niestety, przez wielu kojarzoną z granatowymi policjantami, na których – według opinii społeczeństwa – ciążyło piętno współpracy z okupantem. Rodziło to napięcia i niesnaski, które doprowadziły usunięcia z szeregów PKB wielu granatowych policjantów. Pozostawiono jedynie tych, którzy w okresie okupacji mieli związki z konspiracją niepodległościową.
Po II wojnie światowej pekabistów prześladowano i mordowano. W więzieniu mokotowskim stracono m.in. Bronisława Chajęckiego (komendanta PKB miasta Warszawy); w tajemniczych okolicznościach, tuż po ciężkim przesłuchaniu w 1948 r., zmarł Stanisław Tabisz, komendant główny Korpusu. Większość z byłych funkcjonariuszy PKB została zapomniana przez historię. Niesłusznie, bowiem ich bohaterstwo jest szczególne. Pełniąc codzienną służbę mierzyli się oni `nie tylko z ryzykiem śmierci podobnym dla wszystkich przebywających w Stolicy, ale również z gniewem rozczarowanej i rozgoryczonej po początkowej euforii społeczności Warszawy.
Biuro Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP
