Biuro Edukacji Historycznej - Muzeum Policji
Komendy Głównej Policji

Odezwa Rady Obrony Państwa z dnia 4 lipca 1920 r., apelująca płomiennie do społeczeństwa o zasilenie szeregów organizującej się Armii Ochotniczej, znalazła bardzo silny oddźwięk wśród oficerów i szeregowych Korpusu Policji.

"Kto z całej siły pragnie zwycięstwa, przelewa swą potęgą we wszystkie dusze.(Napoleon I)."

Polska, odzyskawszy w listopadzie 1918 r. własną niepodległość, musiała natychmiast rozpocząć wojnę z rozlicznymi wrogami, którzy chcieli — albo coś uszczknąć ze stanu naszego posiadania terytorialnego, albo też pozbawić nas wolności. To ostatnie „pobożne" pragnienie odnosi się przede wszystkim do Rosji Sowieckiej, z którą wojnę prowadziliśmy najdłużej.

Przedwojenna Policja Państwowa kojarzy nam się najczęściej z formacją strzegącą bezpieczeństwa i spokoju obywateli. Chroniącą prawo i porządek wewnętrzny. Często z narażeniem życia swoich funkcjonariuszy. Na co dzień nie pamiętamy najczęściej o chwalebnych kartach z jej historii, zapisanych w okresie odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Zwłaszcza o udziale polskich policjantów w zmaganiach z bolszewickim najeźdźcą w roku 1920. A w operacji tej, co warte podkreślenia, uczestniczyli też ochotnicy w policyjnych mundurach. Walczyli krótko, ale z najwyższym oddaniem, przynosząc chwałę swej formacji.

Marsz bolszewików na Lwów został zatrzymany pod pobliskim Zadwórzem 17 sierpnia 1920 r. przez polskie oddziały pod dowództwem kpt. Bolesława Zajączkowskiego. W zaciętych walkach z dwudziestokrotnie silniejszą 6. dywizją 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego zginęło aż 318 z 330 żołnierzy. W dniu 100. rocznicy polskiego zwycięstwa, 17 sierpnia 2020 roku, oddaliśmy w Warszawie hołd bohaterskim obrońcom polskiej niepodległości.

Zwycięstwo z sierpnia 1920 r. było momentem przełomowym dla losów odrodzonej Polski. Klęska bolszewików zapewniła przetrwanie jej niepodległości i zdaniem większości historyków uchroniła całą Europę przed panowaniem komunizmu.

W Piotrogrodzie w pochodzie 1 maja niesiony jest transparent: „Warszawa będzie sowiecka, za to ręczy Armia Czerwona!”. Przeciw ofensywie w głąb Ukrainy protestują komuniści na terenie Polski i Białorusi. Armia sowiecka cofa się w bezładzie; rozbita zostaje 12 Armia, wskutek czego dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego podejmuje decyzję o rezygnacji z obrony Kijowa i wycofaniu reszty wojsk sowieckich za Dniepr. 7 maja wieczorem pierwsze oddziały polskie wkraczają do miasta.

13 sierpnia 2020 roku w Domu Polonii w Warszawie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Polska 1920 – Przyjaciele”, w ramach obchodów 100-lecia Bitwy Warszawskiej 1920 roku.

Lipiec 1920 roku przyniósł ogromne zagrożenie dla młodego państwa polskiego. Wojna z bolszewikami przybrała niekorzystny obrót. Z dnia na dzień armie nieprzyjaciela postępowały coraz bliżej serca kraju. Niepokój ogarnął Białostocczyznę, zagrożoną bezpośrednim kontaktem z najeźdźcą, toteż hasło do formowania ochotniczych oddziałów odbiło się szerokim echem wśród mieszkańców Podlasia. Nie dziwi zatem fakt, iż właśnie w Białymstoku zaczęto tworzyć Ochotniczy Dywizjon Jazdy 1 Armii, który przeszedł do historii jako Dywizjon Huzarów Śmierci. Jego formowaniem zajął się porucznik Józef Siła-Nowicki, który już wcześniej dał się poznać jako znakomity partyzant i zagończyk.

W środę 12 sierpnia 2020 na budynku Warszawskiego Domu Technika przy ulicy Czackiego 3/5 uroczyście odsłonięta została tablica upamiętniająca udział członków Stowarzyszenia Techników w Warszawie w szeregach Armii Ochotniczej 1920 roku.