„W służbie królowej polskich rzek”
22 czerwca 2016 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę o uczczeniu roku 2017 - Rokiem Rzeki Wisły. Nawiązując do tej inicjatywy, Biuro Historii i Tradycji Policji KGP zaproponowało uczczenie „Roku Wisły” wystawą zatytułowaną „W służbie królowej polskich rzek”. Propozycja zyskała akceptację Komendanta Głównego Policji, wpisując się jako wydarzenie towarzyszące centralnym obchodom tegorocznego Święta Policji.
Uroczyste otwarcie ekspozycji odbyło się 21 lipca br. w siedzibie BHiTP KGP przy ul. Orkana 14 w Warszawie. Symbolicznego zdjęcia wstęgi dokonali: Łukasz Kudlicki – Szef Gabinetu Politycznego MSWiA, Andrzej Sprycha – Dyrektor Departamentu Porządku Publicznego MSWiA, nadinsp. Jan Lach, Zastępca Komendanta Głównego Policji, oraz kom. Krzysztof Musielak, p.o. Dyrektora Biura Historii i Tradycji Policji KGP.
Wśród zaproszonych gości byli m.in.: przedstawiciele Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” z siedzibą w Katowicach z prezesem zarządu Teresą Bracką na czele, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej dr Jan Tarczyński, dyrektor Filmoteki Narodowej Anna Sienkiewicz-Rogowska, dr hab. Hubert Kowalski z Instytutu Archeologii UW, dyrektorzy biur KGP, a także członkowie rodzin przedwojennych policjantów: Artur Dobiegała – prawnuczek posterunkowego PP z Torunia, oraz Anna Sikora, córka przedwojennego policjanta, post. Franciszka Banasia z I Komisariatu Rzecznego w Krakowie, następnie granatowego funkcjonariusza Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, siłą wcielonego w system hitlerowskiego terroru. Posterunkowy Franciszek Banaś, ryzykując własnym życiem, ratował Żydów z getta. Za ten heroizm Instytut Yad Vashem z Jerozolimy nadał mu w 1980 r. zaszczytny tytuł „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Witając przybyłych na wystawę gości, nadinsp. Jan Lach podkreślił, że przygotowana przez Biuro Historii i Tradycji Policji KGP ekspozycja nie tylko ukazuje historię policyjnej służby na głównej rzece naszego kraju, ale przedstawia też dzieje stołecznego Komisariatu Rzecznego Policji, który był pierwszą jednostką specjalistyczną tego typu w niepodległej Polsce. Powstał w 1920 r. na mocy Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych, zastępując działającą wcześniej Straż Rzeczną, której zadaniem była ochrona doliny Wisły.
Kom. Krzysztof Musielak, p.o. Dyrektora Biura Historii i Tradycji KGP, dodał, iż termin otwarcia wystawy nie jest przypadkowy, ponieważ 80 lat temu zorganizowany został I kurs ratownictwa dla funkcjonariuszy Policji rzecznej. Podziękował też współorganizatorom za zaangażowanie w przygotowanie wystawy: funkcjonariuszom z jednostek wodnych z Warszawy, Bydgoszczy, Gdańska, Krakowa i Płocka, a także pracownikom Muzeum Historii Polski, Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Miejskiego Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim – Skansen Rzeki Pilicy, Biblioteki Kolekcji Prywatnych, Domu Spotkań z Historią, jak również policyjnej prasy: miesięcznika „Policja 997” oraz „Stołecznego Magazynu Policyjnego” – za zaangażowanie i pomoc w organizacji przedsięwzięcia.
W dalszej części uroczystości odczytano laudację Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r.” z siedzibą w Katowicach o przyznaniu wyróżnionym osobom Oznaki okolicznościowej, wydanej z okazji Dnia Objęcia Górnego Śląska przez Rzeczpospolitą, Numizmatu pamiątkowego wybitego z okazji 95-lecia Policji Województwa Śląskiego oraz Listu Honorowego 95 Rocznicy Utworzenia Policji Województwa Śląskiego 1922-2017, w dowód uznania za okazaną życzliwość i wsparcie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. w upamiętnianiu historii Policji Województwa Śląskiego II RP i martyrologii jej funkcjonariuszy jako ofiar terroru sowieckich komunistów i niemieckich nazistów. Wyróżnienia otrzymali: Łukasz Kudlicki, Andrzej Sprycha, nadinsp. Jan Lach, Anna Sikora, insp. Kamil Bracha, insp. Sławomir Cisowski, mł. insp. Iwona Klonowska, mł. insp. Sławomir Litwin, podinsp. Lesław Sztangret, podinsp. Robert Horosz, Magdalena Zychowicz, Bogusława Gajownik i Michał Chlipała.
W imieniu wyróżnionych, serdeczne podziękowania złożył Łukasz Kudlicki – Szef Gabinetu Politycznego MSWiA.
Zwieńczeniem uroczystości było zaproszenie zebranych gości do obejrzenia wystawy poświęconej Policji Rzecznej. Zgromadzono na niej wiele interesujących eksponatów, w tym: akcesoria służbowe, sprzęt ratowniczy (rzutki, bojki, koła ratunkowe, kolce lodowe), a także rybacki sprzęt kłusowniczy (drewnianą łódź, tzw. pychówkę czy wędki z kołowrotkami). Dla porównania zaprezentowano współczesne środki „antykłusownicze”, m. in. nowoczesne lornetki, noktowizory, szperacze (halogeny), ponton pompowany z silnikiem, auto terenowe z przyczepą i łodzią Ascalden, a nawet policyjnego drona. Zaprezentowano także artefakty archeologiczne, do których zaliczyć można zabytki z okresu „potopu szwedzkiego”, wydobyte z dna Wisły – przy udziale policjantów, z Komisariatu Rzecznego KSP. Są to elementy fontann i sklepień oraz kule armatnie. Na uwagę zasługiwały również wydawnictwa książkowe poświęcone Wiśle, ludziom związanym z „królową polskich rzek” oraz wiślanym statkom od wieku XVI do czasów współczesnych. Na ekspozycji nie zabrakło również oryginalnych przedwojennych fotografii z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz materiałów z Archiwum Akt Nowych, związanych z Policją Rzeczną.
(BHiTP KGP)
