Międzynarodowe seminarium naukowe "Rola i miejsce Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w systemie obronnym państwa w latach 1918-2018"
30 maja 2018 roku na Zamku Królewskim odbyło się międzynarodowe sympozjum naukowe "Rola i miejsce Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w systemie obronnym państwa w latach 1918-2018". Wydarzenie to, wpisujące się w obchodu 100-lecia odzyskania niepodległości i objęte patronatem honorowym Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka, zostało przygotowane przez Sztab Generalny Wojska Polskiego oraz Centralną Bibliotekę Wojskową im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Celem sympozjum było przedstawienie znaczenia i roli Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w na tle ważnych i przełomowych wydarzeń historycznych na przestrzeni ostatnich 100 lat, od odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku, przez okres odbudowy wojska i państwa po I wojnie światowej; zwycięskiej wojny Polski z Rosją bolszewicką w latach 1919-1921; przygotowań państwa do wojny i w czasie działań wojennych w 1939 roku; dowodzenia Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie w czasie II wojny światowej, a także po jej zakończeniu oraz w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Ponadto istotnym było pokazanie znaczenia i działań podejmowanych przez Sztab Generalny WP w procesie przemian w Wojsku Polskim po 1990 roku, w tym „polską drogę” do NATO.
Wśród ponad 200 gości byli przedstawiciele władz państwowych, urzędów centralnych, rektorzy-komendanci wyższych uczelni wojskowych, akredytowani w Polsce attaché obrony, liczne grono oficerów Wojska Polskiego a także Komendy Głównej Policji.
Uroczystego otwarcia seminarium dokonał Sekretarz Stanu w MON Wojciech Skurkiewicz. Minister zadeklarował konieczność i wolę przywrócenia należnej pozycji Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, tak „(…)aby to właśnie szef SGWP był główną osobą, podmiotem szczególnie ważnym w systemie dowodzenia i kierowania Siłami Zbrojnymi RP (…)”. Wiceminister podkreślił, że stulecie SGWP wpisuje się w stulecie niepodległości Polski. Wyraził przekonanie, że – odbywające się na Zamku Królewskim – sympozjum to okazja nie tylko, by przedstawić historię SGWP i jego znaczenie dla państwa, ale także zarysować wizje przyszłości Sztabu.
W wystąpieniu inaugurującym sympozjum generał dr Leszek Surawski, szef Sztabu Generalnego WP, przypomniał, że sztab od początku podlegał transformacjom, które miały go jak najlepiej przygotować do stawianych przed nim zadań. Dzisiaj przed centralną instytucją odpowiadającą za planowanie strategiczne rozwoju i użycia sił zbrojnych stoi kolejne wyzwanie, jakim jest reforma systemu dowodzenia i kierowania SZ RP.
Ukoronowaniem części oficjalnej seminarium było wręczenie Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Odznaczeni zostali: były Szef Sztabu Generalnego WP generał w st. spocz. Mieczysław Cieniuch, Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych gen. broni Sławomir Wojciechowski; gen. broni Andrzej Fałkowski; Dyrektor Zamku Królewskiego – Muzeum prof. Wojciech Fałkowski; Dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej dr Jan Tarczyński; Kierownik Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie dr Andrzej Suchcitz; dr Paul Latawski, Senior Lecturer w Royal Military Academy Sandhurst (Wielka Brytania); dr Jerzy Maria Nowak, były ambasador RP przy NATO i UE, a także prof. Grzegorz Nowik; prof. Janusz Odziemkowski i prof. Wiesław Jan Wysocki z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz płk dr. hab. Juliusz S. Tym, prof. AszWoj; dr Paweł Piotrowski z Wojskowego Biura Historycznego; Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego dr Adam Buława; Dyrektor Izby Pamięci gen. Ryszarda Kuklińskiego Filip Frąckowiak; ewangelicki biskup wojskowy płk Mirosław Wola; Prezes Poczty Polskiej Przemysław Sypniewski i z-ca Dyrektora Zamku Królewskiego – Muzeum Ziemowit Koźmiński.
Część naukową seminarium podzielono na trzy sesje. Podczas pierwszej, której moderatorem był dr Jan Tarczyński, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej, zaprezentowano działalność Sztabu Generalnego w latach 1918–1939. W czasie drugiej części, którą prowadził płk Roman Przekwas, szef Centrum Koordynacyjnego SG WP, przedstawiono działalność Sztabu w latach 1939–1989. Ostatniej sesji przewodniczył Szef Sztabu Generalnego WP generał dr Leszek Surawski. Była ona poświęcona transformacji Sił Zbrojnych w dynamicznie zmieniającym się środowisku bezpieczeństwa światowego w latach 1991-2018.
Wystąpienia podczas seminarium:
Działania Sztabu Generalnego w zakresie radiowywiadu w czasie wojny Polski z Rosją Bolszewicką - prof. dr hab. Grzegorz Nowik, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk;
Rola Sztabu Generalnego w przygotowaniach do wojennego przełomu 1920 roku: bitwy warszawskiej i bitwy niemeńskiej – prof. dr hab. Janusz Odziemkowski, Kierownik Zakładu Badań nad Wojskowością. Katedra Historii XIX i XX wieku. Instytut Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie;
Rola Sztabu Generalnego w stosunkach polsko-litewskich w latach 1919-1922 – dr Adam Buława, Dyrektor Muzeum Wojska Polskiego;
Sztab Generalny (Główny) w okresie międzywojennym – przygotowania państwa do wojny i działania wojenne w 1939 roku – płk dr. hab. Juliusz S. Tym, prof. Akademii Sztuki Wojennej, Dyrektor Instytutu Strategii Wojskowej Wydziału Wojskowego Akademii Sztuki Wojennej;
Sztab Naczelnego Wodza – Sztab Główny w Paryżu i Londynie w drugiej wojnie światowej, a także po jej zakończeniu. Organizacja i zadania – dr Andrzej Suchcitz, Kierownik Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie;
Aspects of the Polish General Staff’s Relations with the British War Office – dr Paul Latawski, Senior Lecturer, Royal Military Academy Sandhurst, Wielka Brytania;
Tło ogólne funkcjonowania Sztabu Generalnego w warunkach Polski Ludowej – prof.. dr hab. Wiesław Jan Wysocki, Kierownik Katedry Historii XIX i XX wieku. Instytut Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie;
Działalność Sztabu Generalnego w ramach Układu Warszawskiego w świetle doktryn i praktyki operacyjnej – dr Paweł Piotrowski, Kierownik Sekcji Badań Nad Wojskiem po 1945 roku Wojskowe Biuro Historyczne, Adiunkt Wydział Wojskowy Akademii Sztuki Wojennej;
Generał Ryszard Kukliński. Polska samotna misja [komunikat] – Filip Frąckowiak, Dyrektor Izby Pamięci Generała Ryszarda Kuklińskiego, Zastępca Dyrektora TVP Polonia;
Wstąpienie Polski do NATO. Przygotowania i implikacje – dr Jerzy Maria Nowak, były ambasador RP przy NATO i UE;
Rola i miejsce SG WP w planowaniu rozwoju SZ RP oraz operacjach SZ RP poza granicami państwa – generał w st. spocz. Mieczysław Cieniuch, b. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego;
Sztab Generalny Wojska Polskiego w nowych uwarunkowaniach strategicznych. Przygotowania oraz implikacje szczytu NATO w Warszawie w 2016 roku – gen. broni Andrzej Fałkowski.
Źródło: CBW/ BHiTP KGP