Pojazdy pancerne Policji Państwowej
Były pojazdami specjalnego przeznaczenia, wykorzystywanymi głównie do rozpraszania demonstracji robotniczych, które przybierały niebezpieczne formy protestów i ataków na funkcjonariuszy Policji Państwowej oraz zakłócały porządek publiczny. Po raz pierwszy użyto ich w Krakowie 6 listopada 1923 roku przeciwko wzburzonym mieszkańcom, domagającym się ukrócenia spekulacji oraz obniżenia cen na żywność.
Zamieszki nie przybrały, co prawda, masowego wymiaru (trwały zaledwie kilka godzin), ale były bardzo tragiczne. Zarówno dla protestujących, jak i służb porządkowych. Zginęło w nich, po obu stronach, po kilkanaście osób.
Kiedy w ślad za mieszkańcami Krakowa do strajków przystąpili robotnicy Zagłębia Borysławskiego oraz Tarnowa, władze skierowały do tłumienia demonstracji także oddziały wojska, które dysponowały wówczas osiemnastoma wozami pancernymi firmy Peugeot wz. 1918, zakupionymi we Francji.
W latach 1929-1931 pojazdy te wycofano z wyposażenia armii, przekazując część z nich Policji Państwowej. Wyposażono je w nowe karabiny maszynowe Hotchkiss wz. 25, kal. 7,92 mm. Ponadto w niektórych zainstalowano dodatkowe reflektory do oświetlania celów ruchomych.
Cztery lata później Polska sprowadziła z Francji ponad 130 półgąsiennicowych podwozi samochodów Citroen-Kegresse B2 10CV. Dziewięćdziesiąt z nich miało zostać przekształconych w wozy pancerne. Autorem projektu tej modernizacji byli inżynierowie: R. Gabauda z Wojskowego Biura Konstrukcyjnego oraz J. Chaciński z Centralnych Warsztatów Samochodowych w Warszawie. Ile z nich otrzymała Policja Państwowa? – nie wiadomo.
Czyniono też próby zainteresowania Komendy Głównej PP samochodem pancernym URSUS wz. 29, lecz z uwagi na fakt pozyskania wycofanych z wojska samochodów pancernych Peugeot, policja odstąpiła od zakupu. Wykonano więc tylko prototyp propagandowy tego pojazdu na podzespołach samochodu pancernego wz. 29, w którym w obrotowej wieży zamiast uzbrojenia zainstalowano megafon o mocy 20 wat.
Na fotografii pochodzącej z 1933 r., przedstawiającej funkcjonariuszy Rezerwy Policji Woj. Śląskiego, widoczne są dwa samochody zaopatrzone w parkany do rozbijania barykad oraz silny reflektor. Jeden z samochodów zabezpieczony jest od góry metalową siatką dla osłony załogi przed kamieniami lub innymi przedmiotami rzucanymi przez demonstrantów. Drugi posiada normalne zadaszenie z wieżą do osadzenia karabinu maszynowego.
Tego rodzaju samochodem dysponowała również Policja warszawska. Pojazd był wykonany w wersji całkowicie zakrytej z obrotową wieżyczką z jarzmem, pozwalającym na osadzenie ciężkiego karabinu maszynowego typu Hotchkiss wz. 25 kal. 7,92 mm.
Pojazdy pancerne Policji Państwowej będące jednym z elementów wystawy pt. „Od Policji Państwowej do Policji”, zostały w dniu dzisiejszym zaprezentowane uczniom klas mundurowych z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Białobrzegach..
Źródło: BEH-MP KGP fot. NAC, Radosław Szleszyński
