90. rocznica powstania Muzeum Policji - Aktualności - Historia i Tradycja

Powołana ’ przez p. komendanta głównego rozkazem Nr. 476 Komisja Muzealna, której zada­niem było zorganizowanie i urządzenie Muzeum Policji Państwowej, całkowicie wypełniła swe obo wiązki: oto w dniu 29 listopada 1930 r. p. mini­ster spraw wewnętrznych gen. Składkowski dokonał otwar­cia Muzeum, które zostało udostępnione w dniu 19 grud­nia 1930 r. dla publiczności.

Mamy tedy pierwsze w Polsce Muzem Policji Pań­stwowej.

Niewątpliwie Czytelnicy nasi pamiętają ogłoszone w „Na Posterunku" dwa ar­tykuły o Muzeum Policji Państwowej: w Nr. 7 z 15 lutego-,1930 r. i w Nr. 9 z 1 marca 1930 r. Artykuły te były ogło­szone przed okresem reali­zacji projektu utworzenia Mu­zeum. Faktycznym dniem przystąpienia do organizacji była data powołania Komisji Muzealnej, t. j. 1 kwietnia 1930 r. Gdy weźmiemy pod uwagę przerwę dwumiesięcz­ną, spowodowaną wyjazdem organizatorów na urlopy, to okres czasu, przypadający na organizację Muzeum, wynosił zaledwie około 6 miesięcy; zaznaczyć przytem należy, że Komisja przy tworzeniu Mu­zeum spotykała się z bardzo wielu trudnościami tak natury finansowej, jak i organizacyjnej. Mimo wszystko stworzono Muzeum, które odrazu zy­skało bardzo pochlebną ocenę ze strony zwie­dzającej publiczności, co znalazło swój wyraz niemal w całej prasie stołecznej i prowincjo­nalnej.

Żeby zrozumieć wartość tego Muzeum, przyj­rzyjmy się, jaką ono posiada organizację 1 jakie eksponaty nań się składają. Na wstępie idzie dział histo­ryczny. Posiada on następują­ce eksponaty: odznaki b. stra­ży obywatelskich w postaci najrozmaitszych opasek, legitymacyj, pieczęci, zaświad­czeń przepustek; odznaki i dy­stynkcje b. milicji miejskiej m. st. Warszawy; eksponaty te obrazują nam organizacje bezpieczeństwa w okresie woj­ny światowej we wszystkich 3 zaborach. Następnie idą: chorągwie ofiarowane policji przez społeczeństwo w latach 1919—20, sztandar kompanji lwowskiej, która brała udział w 1923 r. przy zajmowaniu pasa neutralnego na Litwie. Zebrane są poza tem w tym dziale wszystkie pamiątki, związane z uroczystościami święta Niepodległości, święta policyjnego oraz obchodu Imienin Pierwszego Marszał­ka Polski Józefa Piłsud­skiego.

Ściany tej sali zawie­szone są portretami wszyst­kich b. komendantów głównych policji państwo­wej od czasu jej powstania.

Wśród dokumentów historycznych szczególną uwagę zwracają: Warszawska Gazeta Policyjna z 1863 r. z kroniką walk wojsk rosyjskich z pow­stańcami polskimi, księga rozkazów dziennych ro­syjskiej policji warszawskej z 1863 r., gdzie w jed­nym z rozkazów dowiadujemy się bardzo cieka­wej rzeczy, że w czasie tym jeszcze na rynku Starego Miasta odbywało się publiczne wystawia­nie pod pręgierz; tutaj także znajdujemy, jako jeden z ciekawszych eksponatów, fotografję podro­bionego dokumentu, na podstawie którego w r. 19C6 wyprowadzono 10 więźniów politycznych z wiezienia w Warszawie.

W dziale organizacyjnym znajdujemy orygi­nalne odznaki policji państwowej i b. organizacyj służby bezpieczeństwa, jak: milicji miejskiej, policji komunalnej, straty kolejowej i t. p. Poza tern model wzorowego boksu—stoiska dla konia poli­cyjnego, model sali wykładowej w szkole dla sze­regowych P. P. w Mostach Wielkich, model wzo­rowego budynku na posterunek P. P. I inne. Ogól­ną uwagą zwracają: szafa z manekinami, ubranenemi w oryginalne mundury milicji miejskiej, mi­licji ludowej, policji komunalnej, straży kolejowej, policji państwowej do r. 1927 i późniejsze oraz szafa z wydawnictwami policyjnemi: (Jiupełnienie tego działu stanowią specjalne wykresy statystycz­ne i fotografje z dziedziny organizacji policji.

Dział kryminologiczny można podzielić na dwie części: pierwszą stanowią narzędzia i rodzaje prze­stępczości, drugą—środki techniczne do walki z przestępczością. Do pierwszych należą: raki, świdry do prucia kas. Aparaty tlenowe do topienia pancerzy, namiot kasiarski, nożyce do cięcia krat i kłódek, kaftan nabijany gwoździami, użyty przez przestępcę w województwie krakowskim, wszelkiego rodzaju narzędzia włamywaczy, obcięte karabiny, używane przez bandytów, broń skrytobójcza, laski jako broń palna lub ukrytemi sztyletami, zamaskowane kastety i t. p., narzędzia używane do fałszowania banknotów, monet, znaczków, pieczęci i t. p., urządzenia potajemnej gorzelni, sposoby i narzędzia używane przez handlarzy narkotyków, literatura antypaństwowa i pornograficzna.

W zakres środków walki z przestępczością wchodzą eksponaty z zakresu daktyloskopji, mikrofotografji (badanie śladu łomu, pancerza i łuski pocisku), lampa kwarcowa (badanie fałszywych dokumentów), kolekcja kajdan różnych typów i sy­stemów, odlewy antropometryczne, sporządzone w laboratorjum Centrali Służby Śledczej, foto­grafje i wykresy z miejsc przestępstw i zbrodni, sposoby zabezpieczania spalonych dokumentów i banknotów i wiele innych.

Tak to przedstawia się w swoich zbiorach, zebranych przez komisję, Muzeum policji państwo­wej. Jesteśmy jeszcze dalecy od tego, aby ono w pełni odpowiedziało szematowi podanemu przed rokiem we wspomnianym wyżej artykule, ale pocie­szającą jest jednak rzeczą, że już zapoczątkowa­liśmy tę pracę, stworzyliśmy ramy, które tylko należy stale uzupełniać.

Oczywista rzecz, że Komisja Muzealna będzie czyniła wszystko, aby doprowadzić Muzeum do jak najdalej idącej doskonałości—ale bez pomocy ogółu sama nie będzie w stanie tego zrobić. To też gdy mamy już tak pięknie zapoczątkowane Muzeum, nie wolno ogółowi przyjmować tego obo­jętnie.

Obowiązkiem teraz każdego policjanta winno być dążenie do jak najszybszego rozwoju nowo­powstałego muzeum policji. Pojedyncze przedmio­ty nadające się do zbiorów muzealnych, znajdują­ce się u poszczególnych policjantów, naogół nie przedstawiają dla nich większej wartości i bardzo często poniewierają się gdzieś w szufladach, sza­fach, kufrach i t. p. i wskutek tego przeważnie ulegają zniszczeniu. Każdy niemal z Czytelników doświadczał na sobie, że skrzętnie jakiś dokument chowa, bo jest on dla niego miłą pamiątką, ale jednak po jakimś czasie, przeglądając swoje rze­czy, zawsze coś zniszczył, mówiąc zazwyczaj przy takiej „operacji": „eh, to mi się już na nic nie przyda". I dokument zginął, a mógł on przedsta­wiać dużą wartość dla muzeum. Aby na przysz­łość uchronić przed podobnem zniszczeniem do­kumenty i przedmioty mogące stanowić wysoką wartość muzealną i historyczną, apelujemy do Was, Czytelnicy, abyście nie niszczyli, lecz odsyłali je do swojego muzeum. Jeżeli nasuwać się Wam będą wątpliwości, czy dany przedmiot lub doku­ment będzie wartościowy dla muzeum, wyślijcie natychmiast z zapytaniem kartkę do muzeum po­licji państwowej (Warszawa, Nowy Świat 67), po­dając opis tego przedmiotu czy dokumentu, a otrzymacie z Komisji Muzealnej odpowiedź, czy go przysłać do Muzeum.

Tylko w ten sposób można zabezpieczyć przed zniszczeniem nieraz wiele bardzo cen­nych dokumentów i przedmiotów. Apelujemy rów­nież do Was, Czytelnicy, abyście dopomagali Komisji Muzealnej w odnajdywaniu eksponatów wśród byłych członków wszelkiego rodzaju organizacyj służby bezpieczeństwa, począwszy od 1914 r., oraz wśród najszerszego społeczeństwa, jeżeli chodzi o przedmioty z działu historycznego. Słowem apel nasz sprowadza się do tego, aby Czytelnicy jak najwiękwszy wzięli udział w rozwijaniu się Muzeum Policyjnego. W Muzeum tem obywatel, niezdaje sobie sprawy z ogromu pomysłów stosowanych przez świat przestępczy, ulepszonych narzędzi prze­stępstw, zaznajomi się z niemi, nabierze ostrożno­ści i nauczy się stosować środki przeciwko niebez­pieczeństwom utraty mienia, zdrowia lub nawet życia, dla policjantów zaś stanie się Muzeum laboratorjum praktycznem, w którem będą mogli uzu­pełniać swe wyszkolenie i wyrobienie fachowe i ży­ciowe.

Źródło: „Na Posterunku”