Służba policyjna u tłumie publiczności cz. 1 - Aktualności - Historia i Tradycja

Zapobieganie nieszczęśli­wym wypadkom, śledzenie przestępczych ele­mentów i t. p. powoduje, iż rola policjanta jest bardzo trudna, wymaga wiele sił, obrotności i taktu. Aby sprostać wszelkim wymaganiom i zadaniom muszą organa bezpieczeństwa trzy­mać się pewnej taktyki. W ramach niniejszego artykułu postaramy się dać pewne wskazówki w tym kierunku.

Przedewszystkiem w każdym wypadku na podstawie znajomości stosunków miejscowych należy obmyśleć dokładnie sprawę zamknięcia

tej części miejscowości, w jakiej odbywać się ma uroczystość, biorąc przytem pod uwagę podział na odcinki i pododcinki czy sekcje, by w ten także sposób obliczyć sobie potrzebną ilość oficerów oraz szeregowych. Z chwilą opra­cowania całego planu obowiązki nawet poszcze­gólnych policjantów będą dokładnie znane i na tem zyska sprawność organów policyjnych w każdym kierunku.

Jasną jest rzeczą, że im większy rejon miasta będzie zamknięty, tem więcej będzie pracy nad uregulowaniem ruchu ulicznego. Kwestja ta jest tak ważna, iż powinna ona zawsze podlegać jednemu kierownictwu. Szczególne trudności nastręczają się wtedy, gdy rejon zam­knięty jest mocno wydłużony, a więc stworzenie ruchu okrężnego jest niemożliwe; wówczas pozwa­lamy przejeżdżać wpoprzek zamkniętemi ulicami wedle potrzeby i tylko w ostatniej chwili tuż przed rozpoczęciem uroczystości bezwzględnie wstrzymujemy wszelki ruch.

Mając do zamknięcia jakiś plac w środku miasta z okazji przeznaczenia go na odbycie pewnej uroczystości, pozostawiamy tylko dwie łączące się z nim ulice jako dojazdowe względ­nie później odjazdowe dla oficjalnych uczestników oraz gości, nadto cechów, związków, korporacyj, delegacyj i t. p. Plac sam zostaje niedostępny dla publiczności, która przeto może się tylko gromadzić na chodniku oraz jezdniach tych ulic, jakie zostały na czas uroczystości całko­wicie zamknięte dla ruchu kołowego.

Publiczność zazwyczaj już bardzo wcześnie napływa, każda osoba zaś stara się o zapewnie nie sobie najlepszego miejsca, przeważnie właś­nie tam, gdzie pobyt widzów jest zakazany. Od tej chwili zaczyna się przykra czasami misja policjanta, opróżnienie bowiem placu czy ulicy należy do trudnych zadań. Publiczność nagle rozczarowana i niezadowolona w rozmaity spo­sób ujawnia swe podenerwowanie, niektórzy widzowie wręcz okazują złą wolę i brak posłu­szeństwa, nie uwzględniając, iż pewne zarzą­dzenia wydawane są jedynie dla ich dobra. Nie trzeba chyba dodawać, że opróżnianie miejsca uroczystości w ostatniej niemal chwili prowadzi do niepotrzebnych tarć, nadto zaś powoduje znaczną stratę czasu, stąd konieczne jest już wcześniejsze opracowanie odpowiedniego planu rozmieszczenia publiczności, jak również policjantów.

Doświadczenie wskazuje, iż oddziały policyjne muszą być zawsze wcześniej na miejscu, aby zostały panem sytuacji od samego począt­ku gromadzenia się widzów. Nie znaczy to, by policjanci byli na stanowiskach nawet w braku potrzeby, gdyż właśnie ich pojawienie się na pewnych odcinkach ściąga niepotrzebne tłumy publiczności, lecz mają być oni w pogotowiu. Wyznacza się więc tylko małą ilość posterun­ków, raczej obserwacyjnych, mając w ukryciu resztę sił aż do czasu właściwej potrzeby. Po­nieważ obsadzanie posterunków powinno odbywać się równocześnie, dlatego komendanci od­cinków meldują swe spostrzeżenia komendan­towi całości, a ten daje odpowiedni rozkaz dla wszystkich odcinków. Meldunki przesyłane są zwykle przez rowerzystę, wyznaczonego do ob­sługi dwóch lub nawet trzech odcinków, zależ­nie od rozmiarów zamkniętego terenu.

Równoczesne obsadzenie wszystkich od­cinków i t. p. przewidzianych w planie ma ten dobry skutek, że publiczność nie przechodzi z miejsca na miejsce, lecz godzi się ze swym losem, nie mając widoków powodzenia w innej okolicy, i słucha wydawanych zarządzeń.

Odpowiednie zamknięcie placu jest bardzo ważną czynnością, tworzy się w tym wypadku łańcuch posterunków, który utrzymuje publicz­ność na krawędzi chodnika i nie zezwala na dalszy ruch osób w kierunku jezdni. Jeśli policjant, przychodząc na plac, zastają tam już pewną ilość osób, natenczas usuniecie ich musi się odbywać szybko, lecz w sposób bardzo tak­towny.

Opróżnienie pewnego miejsca nie może odbywać się przez naciskanie pierwszych sze­regów publiczności ku tyłowi, gdyż to wywołu­je zamieszanie i mija się z celem, skoro prze­ważnie ostatnie szeregi widzów nie myślą wcale o cofaniu się, tworząc silną zaporę, pierwsze natomiast szeregi zaciskają się jesz­cze bardziej, powodując nieszczęśliwe wypad­ki. Z tego też względu policjanci wyznacze­ni do przymusowego opróżnienia pewnego miej­sca z nieustępliwej publiczności wciskają się tak daleko w tłum, iż mają przed sobą tylko kilka rzędów osób, a wówczas starają się usuwać widzów na boki. Jeśli policjanci mimo wszystko napotykają na trudności w dalszym ciągu, wte­dy jako ostateczność wzywa się do pomocy kilku szeregowych konnych.

Jeśli chodniki dookoła placu są już zapeł­nione, następuje zamkniecie dopływu ludzi z ulic, z czem znowu związane jest wstrzyma­nie ruchu na bocznych ulicach i ustawienie kordonu. Zaznaczyć należy, iż na chodnikach mo­że być tylko taka ilość widzów, by wzdłuż mu­rów budynków czy parkanów pozostawała wolna przestrzeń na przejście w razie potrzeby. Przednią linję stanowi — jak to już zaznaczyliśmy— krawężnik chodnika.

Wiele pracy dają wyloty ulic pozostawio­nych na dojazd względnie odjazd, tam bowiem gromadzi się zawsze znaczniejsza ilość osób w przeświadczeniu, iż przecież znajdą sposobność przedostania się na plac uroczystości z chwilą nadejścia orkiestry, delegacyj i t. p. Tutaj policjanci muszą specjalnie uważać i do­brze utrzymywać porządek także wzdłuż chodników wspomnianych ulic, bacząc na to, by nie gromadziła się tam znaczniejsza ilość osób, gdyż w takich razach łatwo o nieszczęśliwe wy­padki.

Punkt ciężkości nie leży w zamknięciu sa­mego placu uroczystości, ale ulic będących z nim w bezpośredniej styczności. Przez zamknięcie kordonami skrzyżowań ulic unikamy natłoku na chodnikach, kierując ruch na boki, a wpuszczając na plac taką ilość osób, jaka jest możliwa do pomieszczenia bez groźby niebezpieczeństwa.

Źródło: „Na Posterunku”, nr 18/1932, nadkom. Kom. Gł. P. P. Czesław Stronczak