Rola Policji Państwowej w upowszechnianiu kultury polskiej w latach 1919-1939 cz. 3
Kolejnym elementem wychowawczo-integracyjnym, jaki wdrażano w ramach Policji Państwowej była działalność „środowiskowa” w ramach stowarzyszenia Rodzina Policyjna. Powstało ono 20 czerwca 1929 roku. Pełniło ono szereg bardzo istotnych funkcji. Przede wszystkim integrowało środowisko policyjne na poziomie komend powiatowych. Ponadto zajmowało się opieką nad wdowami i sierotami po policjantach, którzy zginęli na służbie. Zapewniało także wypoczynek dla policjantów i ich rodzin – utrzymywało liczne sanatoria i ośrodki wypoczynkowe w wielu miejscach ówczesnej Polski. Organizowało także kolonie dla dzieci policjantów. Pełniło także funkcję integrującą rodziny policyjne z lokalną ludnością, gdyż różne koła zainteresowań były otwarte dla osób cywilnych, zwłaszcza dla kobiet, które spotykały tam żony policjantów i wspólnie spędzały czas. Organizowano amatorskie przedstawienia teatralne oraz akcje charytatywne (np. loterie fantowe w ramach „pomocy zimowej” dla ubogich).
Inną istotną formą aktywności środowiska policyjnego, służącego zarówno rozwojowi umiejętności przydatnych w służbie, jak i integracji z lokalną ludnością, były policyjne kluby sportowe. Ich aktywność nasiliła się szczególnie po 1926 roku w ramach „uwojskowienia Policji Państwowej”, kiedy wdrożono w tej formacji model wychowana fizycznego nawiązujący do znanego w Wojsku Polskim. Starano się tworzyć Policyjne Kluby Sportowe we wszystkich okręgach, ale najlepsze efekty akcja ta odniosła na Kresach Wschodnich. Tamtejsze kluby Wilja Wilno i PKS Łuck były bliskie awansu do ogólnopolskiej ligi piłkarskiej (będącej odpowiednikiem obecnej ekstraklasy), z czego klub z Wołynia aż czterokrotnie. Silny był również PKS Katowice i PKS Będzin, działające w ramach Policji Województwa Śląskiego. Kluby kresowe odgrywały ważną rolę w integracji środowisk polskich i popularyzacji sportu tam, gdzie nie był on aż tak popularny, jak w innych częściach Polski. Należy pamiętać, że sport wówczas miał charakter amatorski. Trenowano po godzinach służby. Uprawianie sportu było więc zarówno formą aktywnego spędzania czasu wolnego, jak i budowania sprawności fizycznej, przydatnej w codziennej służbie policyjnej. Obok sportów drużynowych (szczególnie piłki nożnej) propagowano w ramach PKS także sporty walki i sporty obronne: boks, strzelectwo, narciarstwo.
Policja Państwowa pełniła zatem istotną rolę formacyjną nie tylko dla samych funkcjonariuszy ale także dla ich rodzin oraz lokalnych elit, szczególnie na poziomie powiatów. A więc tam, gdzie inne instytucje państwa polskiego, zwłaszcza na Kresach Wschodnich nie były obecne w stopniu wystarczającym. Była pionierem użycia nowych jak na owe czasy mediów, takich jak książki czy prasa. Popularyzowała nie tylko kwestie bezpieczeństwa, ale także kulturę polską, w tym także kulturę fizyczną. Niektóre z tych rozwiązań mogą być i są realizowane także współcześnie, choćby w Internecie, czy podczas lokalnych festynów i spotkań w gminach czy powiatach. Służy to wzajemnemu poznawaniu się lokalnych elit i kadry policyjnej, a współpraca między nimi tworzy nie tylko odbudowie wizerunku służby, ale zacieśnianiu współpracy na każdym poziomie, która ma służyć podniesieniu poziomu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Służy także popularyzacji służby, co jest istotnym elementem dla pozyskiwania nowych kandydatów do niej.
Źródło: dr hab. Aleksander Głogowski/Uniwersytet Jagielloński
