Policyjna gwizdawka
Już w XIX wieku policjanci miejscy zostali wyposażeni w gwizdki służbowe, gdy okazało się, że emitowany przez nie sygnał jest bardziej słyszalny na większe odległości niż dźwięk używanych wcześniej kołatek drewnianych.
W Warszawie po wycofaniu się Rosjan została powołana do życia 7 lutego 1916 r. przez władze niemieckie - Milicja Miejska. Wydana w 1917 r. „Instrukcja dla posterunkowych Milicji Miejskiej m.st Warszawy” zalecała w par. 25 użycie gwizdka w następujących sytuacjach: 1/ dwa krótkie gwizdki, jeden po drugim – w celu wezwania do siebie na pomoc najbliżej znajdujących się funkcjonariuszy M.M., nocnych stróżów lub stróżów domowych dyżurnych; sygnał ten w razie potrzeby mógł być powtarzany; 2/przeciągły gwizdek – gdy potrzeba było zwrócić uwagę najbliżej znajdujących się funkcjonariuszy M.M. lub stróżów na powóz lub osoby oddalające się od tego, kto daje sygnał alarmowy (sygnał ten powinien być podejmowany przez wszystkich funkcjonariuszy, stojących na sąsiednich posterunkach).
Słyszą dwa krótkie gwizdki, posterunkowy miał obowiązek niezwłocznie (biegiem) udać się w stronę funkcjonariusza wzywającego pomocy. Słysząc gwizdek przeciągły, posterunkowy musiał zwrócić uwagę, z której strony dolatuje dźwięk i również ruszyć tam biegiem, w razie potrzeby kontynuować pogoń zatrzymaną dorożką.
Początkowo w służbie policyjnej stosowano różnego typu gwizdki, pochodzące od różnych producentów. Pierwsze miały umieszczoną wewnątrz komory rezonansowej drewnianą lub wykonaną z korka kulkę wielkości ziarnka grochu, która podczas dmuchania w gwizdek przemieszczała się chaotycznie w strumieniu powietrza, powodując charakterystyczne wibracje tonu gwizdka. W użyciu były też gwizdki bezkulkowe oraz wykonane na wzór angielski z metalowymi wkładkami rezonansowymi.
W połowie lat 20-tych wprowadzono w Policji Państwowej jednolity typ gwizdka służbowego (gwizdawki służbowej), wykonany z blachy mosiężnej z godłem państwowym i napisem „Policja Państwowa” oraz wyraźnym ostrzeżeniem na spodniej stronie: Użycie przez osoby nie należące do policji wzbronione. Gwizdek ten występował też w wersji niklowanej.
3 listopada 1927 r. ukazało się rozporządzenie MSW, w którym określono wielkość sznura do gwizdka oraz zasady jego noszenia. W 1937 r. stary wzór gwizdka - rozkazem nr 728 z 23 czerwca -zastąpiono nowym modelem o bardziej donośnym dźwięku. Stosowny komunikat zamieszczono w policyjnym tygodniku „Na Posterunku”. Upomniano w nim policjantów, aby stare gwizdki zwrócili przełożonym. Zebrane gwizdawki odsprzedawano na licytacji. Uzyskane środki zasilały policyjny budżet.
Źródło: BEH-MP KGP
