Przepisy drogowe w Polsce cz. 4
B. Przepisy, dotyczące ruchu na drogach. Ruch pieszy wzdłuż drogi winien odbywać się tylko na specjalnych ścieżkach lub chodnikach, w braku zaś tych urządzeń — na poboczach (burtach) drogi. W razie niemożności użycia poboczy, ruch pieszy może odbywać się na jezdni, lecz jak najdalej od środka drogi. Ruch pieszy grupami (pochody, procesje, pogrzeby i t. p.) winien o ile możności zajmować tylko prawą połowę jezdni, w kierunku ruchu (§ 13).
Ruch pojazdów zaprzęgowych i zwierząt pędzonych lub prowadzonych na drogach bitych i brukowanych winien odbywać się na twardej nawierzchni. Nie na twardej nawierzchni ruch ten może odbywać się tylko tam, gdzie istnieją miękkie letnie tory (§ 14).
Szybkość ruchu na drogach publicznych nie może zagrażać bezpieczeństwu osób z nich korzystających i winna być taka, aby woźnice, cykliści i jeźdźcy w każdej chwili i przy wszelkich okolicznościach mogli dostosować się do wymagań bezpieczeństwa ruchu publicznego oraz ochrony dróg i mostów. Na ostrych skrętach, skrzyżowaniach dróg i mostach drewnianych lub konstrukcji mieszanej żelazno-drewnianej, dłuższych nad 20 metrów, zabrania się jechać z szybkością większą niż 6 kim. na godziną (szybkość konia w stępie). Na skrzyżowaniach dróg w polach i miejscowościach otwartych prowadzący pojazd ma pierwszeństwo przejazdu przed zbliżającymi się po swojej lewej stronie, a winien ustąpić pierwszeństwa zbliżającym się ze swej prawej strony (§ 15).
Wszelkie pojazdy zaprzęgowe, utrzymywane w celach zarobkowych dla przewozu ciężarów i osób, z wyjątkiem pojazdów osobowych nie więcej niż na 4 miejsca, winny być zaopatrzone w hamulce. Obowiązek zaopatrzenia w hamulce powyższych pojazdów osobowych oraz wszelkich innych pojazdów zaprzęgowych w zależności od miejscowych warunków terenowych, zostanie uregulowany dla poszczególnych obszarów przez wojewodów względnie komisarza rządu na m. st. Warszawę. W każdym razie do hamowania wozów zabrania się używać łańcuchów, haków lub innych przyrządów, któreby niszczyły drogę. Wyjątkowo urządzenia takie mogą być używana podczas gołoledzi (§ 16).
Obrys pojazdu, to jest szerokość jego — łącznie ze wszystkiemi występami, lub szerokość ładunku pojazdu, będącego w ruchu na drodze publicznej nie może przekraczać 21/2 metra, o ile nie otrzymano zezwolenia właściwego zarządu drogowego. Wysokość pojazdu z ładunkiem nie może przekraczać 4 metrów nad powierzchnią drogi (§ 17).
Każdy zaprząg winien mieć swego woźnicę.
Wyjątek dopuszczalny jest tylko przy taborach, gdzie jeden woźnica może prowadzić dwa wozy, Jeden za drugim, zaprzężone najwyżej w jednego konia każdy (§ 18).
Bezpośrednio jeden za drugim nie może jechać więcej niż 6 wozów. Odległość pomiędzy grupami po 6 wozów winna wynosić najmniej 30 metrów (§ 19).
Konie w zaprzęgu na drogach publicznych winny być okiełznane. Zaprząg winien być taki, aby woźnica w każdej chwili mógł panować nad pojazdem (§ 20).
Woźnicy podczas jazdy zabrania się spać na wozie i opuszczać go bez dozoru. Zabrania się również urządzać postoje na drodze. W razie przypadkowego wstrzymania jazdy należy wóz sprowadzić na prawą stronę jezdni (w kierunku ruchu), jak najdalej od środka drogi i przy odejściu woźnicy od wozu konie wyprząc (§21).
Wszystkie pojazdy, znajdujące się na drogach publicznych, poza obrębem miejsca zamieszkania właściciela (wsi, osady, miasta i t. d), z wyjątkiem osobowych pojazdów, nie służących dla celów zarobkowych — winny mieć napisy względnie być zaopatrzone w tablicę o wymiarach nie mniej niż 25X15 cm., umieszczoną z lewej strony pojazdu, a zawierającą jasno i czytelnie wypisane w języku polskim imię, nazwisko i miejsce zamieszkania właściciela lub też nazwę i adres firmy, fabryki, majątku i t. p. Przepis powyższy nie ma zastosowania do pojazdów rządowych, których sposób oznaczania będzie ustanowiony przez władze, rozporządzające temi pojazdami (§ 22).
Każdy pojazd, znajdujący się nocą na drodze publicznej, a w taborach pierwszy i ostatni pojazd, winien być z nastaniem ciemności oświetlony przynajmniej jednem białem światłem, widocznem zdaleka. Naczelnicy władz administracyjnych II instancji mogą ograniczyć stosowanie tego postanowienia tylko do dróg o twardej nawierzchni (bitych lub brukowanych), a dla województw: białostockiego, nowogródzkiego, poleskiego, wołyńskiego i ziemi wileńskiej mogą naczelnicy władz administracyjnych II instancji zarządzić jeszcze inne ulgi, mające na celu stopniowe wprowadzenie tego postanowienia (§ 23).
Źródło: „Na Posterunku”, nr 17/1928, Z. Grzegorzewski, zdj. NAC
