Aktualności - Historia i Tradycja

Były pojazdami specjalnego przeznaczenia, wykorzystywanymi głównie do rozpraszania demonstracji robotniczych, które przybierały niebezpieczne formy protestów i ataków na funkcjonariuszy Policji Państwowej oraz zakłócały porządek publiczny. Po raz pierwszy użyto ich w Krakowie 6 listopada 1923 roku przeciwko wzburzonym mieszkańcom, domagającym się ukrócenia spekulacji oraz obniżenia cen na żywność.

W drugiej połowie lat 20-tych ekspansja koni mechanicznych w Polsce stała się faktem. Ale po latach niewoli i wyniszczających wojnach nie na wiele było nas wówczas stać. Skarb Państwa świecił pustkami, więc i budżet policji ledwo pozwalał na przetrwanie. Zakupy nowych pojazdów mechanicznych były sporadyczne i w ilościach śladowych.

Były pierwowzorem współczesnych kamizelek kuloodpornych. Wprowadzone zostały na wyposażenie Policji Państwowej rozkazem nr 506 Komendanta Głównego PP z dnia 27 września 1930 r.

Gniadosze i siwki długo dzierżyły pozycję lidera w policyjnym transporcie. Choć na łamach branżowej prasy już w latach 20-tych wróżono im rychły koniec, to właściwie przez cały okres międzywojnia miały się zupełnie dobrze.

Napad na Stołpce, przygraniczne miasteczko w woj. nowogródzkim, przeprowadzony nocą z 3 na 4 sierpnia 1924 roku przez sowieckich dywersantów, trwał godzinę. W nierównej walce z przeszło stuosobową bandą zginęło siedmiu funkcjonariuszy Policji Państwowej, kilku zostało rannych. Zginęło też trzech przypadkowych mieszkańców. Był to najtragiczniejszy epizod w historii polskiej policji okresu międzywojnia.

Biuro Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej zorganizowało konferencję naukową „Administracja państwowa, służby specjalne i siły zbrojne II RP wobec ugrupowań i środowisk komunistycznych 1918–1939”, która odbyła się 21 listopada 2019 r. w Centrum Edukacyjnym im. Janusza Kurtyki w Warszawie.

Policja od zawsze była formacją siłową, typowo męską. Pierwsze etatowe policjantki pojawiły się w niej dopiero w początkach XX wieku. Najpierw w USA i Anglii, potem w innych krajach. Nieprzypadkowo zresztą. Okazało się bowiem, że w zwalczaniu takich zjawisk, jak prostytucja, przestępczość nieletnich, sutenerstwo, handel żywym towarem wyszkolone policjantki osiągają znacznie lepsze wyniki niż ich muskularni koledzy.

Komendant Powiatowy Policji w Przasnyszu insp. Tomasz Łysiak wspólnie z Dyrektorem Muzeum Historycznego w Przasnyszu Panią Agnieszką Brykner, otworzył wystawę pt. „Na posterunku. Policja Państwowa w powiecie przasnyskim w latach 1919 – 1939”. Wśród zaproszonych gości był mł. insp. Robert Horoszcz z Biura Edukacji Historycznej – Muzeum Policji z Komendy Głównej Policji oraz Zastępca Komendanta Wojewódzkiego Policji z siedzibą w Radomiu mł. insp. Dariusz Krzesicki.

W hołdzie funkcjonariuszom zamordowanym przez NKWD w 1940 r. funkcjonariusz Biura Edukacji Historycznej – Muzeum Policji KGP i oficer prasowy z KPP w Sochaczewie złożyli kwiaty na symbolicznej mogile policjantów państwowych na Cmentarzu Katyńskim w Kijowie – Bykowni. To wyraz pamięci i szacunku dla osób, które oddały swe życie w służbie Ojczyźnie.

Na początku lat trzydziestych uzasadniając potrzebę powołania policji lotniczej wskazywano na różne zagrożenia bezpieczeństwa państwa i możliwości jej działania. Problemem były nielegalne przeloty granicy państwa polskiego. Społeczeństwo traktowało to jako wypadki losowe lub wynik działania „siły wyższej”. Zjawisko to miała jednak aspekt prawny, było naruszeniem suwerenności terytorialnej.