Aktualności - Historia i Tradycja

Zbrodnia ta odbiła się szerokim echem w Warszawie i okolicach. O K. Hamanie pisano jako o znanym z poświęceń społeczniku, który swoją gorliwą służbę wobec współobywateli przypłacił życiem.

W ślad za decyzją z 5 III ludowy komisarz spraw wewnętrznych ZSRR Ławrientij Beria wydał rozkaz o „rozładowaniu” więzień, w myśl którego wywieziono z więzień w Baranowiczach, Brześciu, Drohobyczu, Lwowie, Łucku, Pińsku, Równem, Stanisławowie, Tarnopolu i Wilejce (oraz z więzień na terenie Białostocczyzny), a następnie rozstrzelano co najmniej 7 305 więźniów.

Udział Policji Granatowej w wykonywaniu funkcji administracyjno-porządkowych i asystencyjnych u boku Niemców podważał autorytet tej formacji w oczach społeczeństwa polskiego, które nie miało żadnych informacji o uczestnictwie policjantów w działalności konspiracyjnej. Po wojnie komunistyczna propaganda dopilnowała, aby Policja Granatowa kojarzyła się tylko i wyłącznie z kolaboracją z Niemcami, nie rozgraniczając między przedwojennymi zawodowymi policjantami, a zwykłymi kolaborantami i kryminalistami znajdującymi się w jej szeregach. Policjanci granatowi zaprzysiężeni w AK, którzy przeżyli wojnę i ich rodziny, powojenna rzeczywistość zmuszała do upokarzającego milczenia.

W latach 1937-1939 pełnił funkcję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku. Po wybuchu II wojny światowej zorganizował doskonale działającą organizację konspiracyjną. Aresztowany przez Gestapo został wywieziony do Auschwitz. Za wojskową i policyjną służbę był wielokrotnie odznaczony. Dla dobra Ojczyzny i policjantów poświęcił to co najcenniejsze – życie.

20 marca 1942 roku na ulicach Warszawy po raz pierwszy pojawił się znak Polski Walczącej, który stał się symbolem walki o niepodległość. Jego autorką była harcerka Szarych Szeregów Anna Smoleńska, zamordowana przez Niemców w obozie koncentracyjnym Auschwitz.

Przyznanie Józefowi Piłsudskiemu stopnia Marszałka napotykało na wiele trudności. Ostatecznie wojsko, nie patrząc na sprzeciw Sejmu, poprosiło bezpośrednio swego wodza o przyjęcie godności i prośba ich została przyjęta.

Traktat pokojowy zawarty w Rydze 18 marca 1921 r. kończył wojnę polsko-bolszewicką i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie. Stanowił o odszkodowaniach dla Polski i miał regulować sprawy repatriacji oraz polityki wobec ludności polskiej na terenie Rosji Sowieckiej.

Los polskich jeńców został przesądzony dość szybko, prawdopodobnie jeszcze przed zakończeniem „czekistowskiego rozpracowania”. Wszyscy oni należeli do polskiej elity intelektualnej, co równoznaczne było z uznaniem ich za „wrogów klasowych” państwa sowieckiego. Samo to wystarczało, aby wydać na nich wyrok śmierci, co od czasu rewolucji stanowiło dla władz sowieckich najszybszą i najskuteczniejszą formę likwidowania wszelkich wrogów klasowych, którzy dostali się w ich ręce.

Franciszek Banaś urodził się w 1901 roku. W wieku niespełna 18 lat wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1920), w trakcie której został ciężko ranny. W 1924 roku wstąpił do Policji Państwowej, i jako funkcjonariusz Okręgu VII Krakowskiego pełnił służbę w policji rzecznej na Wiśle w Krakowie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. We wrześniu 1939 roku brał czynny udział w wojnie obronnej walcząc z niemieckim agresorem, a po ustaniu działań wojennych wrócił do Krakowa, gdzie mieszkała jego rodzina.

7 marca trzydziestoosobowa grupa uczniów z klas policyjnych wraz z opiekunami i dyrektor szkoły p. Renatą Kozakiewicz kolejny rok z rzędu wzięła udział w lokalnych wydarzeniach w Małej Wsi i Starych Gałkach, organizowanych w ramach ogólnopolskich obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, objętych patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Andrzeja Dudy. Komendę Główną Policji reprezentował przedstawiciel naszego biura.