Aktualności - Historia i Tradycja

Nałogowy alkoholik, który w pijackim amoku strzelał, nie zastanawiając się, co robi. Zamordował dwóch policjantów, wielokrotnie wdawał się w regularne strzelaniny z policją. I to wszystko w ciągu kilku miesięcy. Gdy go ujęto i stracono, miał tylko dwadzieścia pięć lat. Był jednym z najbardziej znanych przestępców okresu międzywojennego. Jego bandyckimi wyczynami, policyjnymi poszukiwaniami, a wreszcie procesem sądowym interesowała się cała Polska. Tymczasem postać to nie tylko okrutna, ale i tragiczna. Modelowy wręcz przykład, jak straszne dzieciństwo niszczy psychikę, tworząc z młodego człowieka pozbawionego skrupułów mordercę.

To była jedna z najbardziej spektakularnych operacji przeprowadzonych przez oddział bojowy kontrwywiadu Armii Krajowej. Odbyła się w samym centrum Warszawy, w lokalu chętnie odwiedzanym przez Niemców. 8 października 1943 roku w barze „Za Kotarą” wykonano wyrok na Józefie Staszauerze, oficerze działającym w strukturach Komendy Głównej AK, który okazał się szpiclem gestapo.

Chociaż przyjęło się, że Narodowe Święto Niepodległości jest obchodzone 11 listopada, to moment faktycznego odzyskania przez nasze państwo niepodległości przypada na dzień 7 października 1918 r. Tego dnia, po 123 lata niewoli, w „Monitorze Polskim” została opublikowana Deklaracja Niepodległości Polski. Co zatem stało się 7 października i która data – 11 listopada czy właśnie 7 października – jest bliższa odzyskaniu przez Polskę Niepodległości?

W niecały miesiąc po pierwszej akcji kompanii „Agat” jaką była likwidacja Franza Bürkla (7 września 1943 roku), na celowniku jej żołnierzy mieli się znaleźć volksdeutsch SS-Rottenführer Alfred Milke oraz jego konfidentka i jednocześnie kochanka Irena Lis. Zamach na parę agentów zaplanowano na 5 października 1943 roku.

Od pierwszego dnia sowieckiej agresji na Polskę rozpoczęło się bestialskie swym charakterze polowanie na żołnierzy i funkcjonariuszy innych służb mundurowych II RP, w którym uczestniczyły watahy Ukraińców lub oddziały Armii Czerwonej. Niektórzy z tych, którzy decydowali się poddać, szczególnie ci, którzy byli świadkami bolszewickiego bestialstwa z lat 1919–1920, nierzadko zrywali pagony, obawiając się nieobliczalnego postępowania ludzi, w których ręce się oddawali. Wielu jednak, pomimo obaw, zostawiało je, argumentując zdecydowanie: „honoru nie oddam”. Zdecydowanie takie postępowanie wynikało z głębokiego i świadomego patriotyzmu, dochowaniem wierności przysiędze żołnierskiej czy policyjnej, pomimo świadomości zagrożeń, przez co było bohaterstwem najwyższej próby.

Urodził się 5 października 1892 r. w Lińsku, w ówczesnym zaborzepruskim (obecnie województwo kujawsko-pomorskie). Na początku 1918 r. wstąpił ochotniczo do Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera we Francji, gdzie został przydzielony do I Pułku Artylerii Polowej. Armia Polska we Francji powstała 4 czerwca 1917 r., dekretem prezydenta Francji Raymonda Poincare, w 1919 r. liczyła 70 tys. żołnierzy.

Władysław SOBOLEWSKI urodził się 25 marca 1890 r. we Lwowie. Był absolwentem Instytutu Policji Naukowej w Lozannie i wieloletnim kierownikiem Centrali Służby Śledczej Policji Państwowej. Jako jeden z pierwszych w Polsce wykładał kryminalistykę na wyższych uczelniach, m.in. na Uniwersytetach Poznańskim i Warszawskim. Na Uniwersytecie Poznańskim prowadził lektorat z kryminalistyki, a od 1936 r. seminarium kryminalistyczne na Uniwersytecie Warszawskim1. Zmarł nagłą śmiercią 4 października 1937 r. i został pochowany we Lwowie na Cmentarzu Łyczakowskim.

„W kreśleniu obrazów przeszłości starałem się streścić je zwięźle i łatwym zrozumiałym dla każdego stylem, aby pamiętnik mój stał się przystępną lekturą dla żołnierza -policjanta, bo dla niego głównie pragnąłem stworzyć obraz powstania i rozwoju tej tak popularnej dziś organizacji, jaką jest Policja Państwowa” - pisał Henryk Wardęski w słowie od autora w książce „Moje wspomnienia policyjne”.

W imieniu studentów WSAiB zapraszamy na grę miejską z pogranicza zabawy detektywistycznej i historycznej. Gracze odkrywać będą kolejne tajemnice związane z wybitną gdyńską postacią, jaką niewątpliwie była komisarz Stanisława Filipina Paleolog. Gra odbędzie się w niedzielę 11 października 2020 r. Jako Biuro kultywujące policyjne tradycje i rozbudowująca wiedzę o historii naszej formacji serdecznie zachęcamy do udziału w zabawie.